Jod jest mikroelementem, to znaczy potrzebujemy go w niewielkiej ilości, około 150 ug do 300 ug na dobę. Dawki powyżej 300 ug na dobę działają leczniczo w przypadku wola tarczycy. Dawka tolerowana wg zaleceń Komisji Europejskiej wynosi 600 ug na dobę, a dla mieszkańców USA wg ustaleń ATE - 1100 ug. Wg WHO dawki powyżej 2000 ug mogą działać toksycznie. Wrażliwość na jod zależy od populacji, w tym warunków środowiskowych i geograficznych. Dawki powyżej 150 ug na dobę są przeciwwskazane u osób z guzkami autonomicznymi tarczycy, w nadczynności tarczycy, w leczeniu diuretykami - hiperkalemia! Wysokie dawki mogą zablokować wytwarzanie tyroksyny - "escape phenomen" i efekt Chaikoffa.
Zalecana suplementacja dla kobiet w ciąży wynosi 150-300 ug, dla pozostałych osób - 150 ug. Indywidualne dawki wyższe są dobierane w niedoczynności tarczycy i w przebiegu wola z niedoboru jodu. Zwykle wtedy wystarczają dawki od 300 ug do 500 ug. Jod wchłania się przez skórę, błony śluzowe i przewód pokarmowy. W suplementacji jodem warto jednocześnie podawać selen, ponieważ wchodzi on w skład peroksydazy tarczycy, która bierze udział w jodowaniu tyrozyny i wytwarzaniu hormonów. W diecie jod zawarty jest głównie w rybach, jajkach, mleku, jodowanej soli kuchennej, ale także, a może przede wszystkim, w glonach morskich, spirulinie, chlorelli, kiełkach pszenicy.
Nadmiar jodu jest szkodliwy, może powodować nadczynność tarczycy, trądzik oporny na leczenie, zapalenie żołądka, tyreotoksykozę, uszkodzenie nerek. Badania, za pomocą których ocenimy zawartość jodu w organizmie to oznaczenie wydalania jodu w dobowej zbiórce moczu. Płyn Lugola stosowany jest przede wszystkim zewnętrznie, jako środek bakteriobójczy i grzybobójczy, do odkażania ran, płukania jamy ustnej i gardła w stanie zapalnym. Może być podawany doustnie, jednak TYLKO pod nadzorem lekarza endokrynologa, NIGDY samodzielnie jako suplement.
Obecnie panuje "głupia moda" przyjmowania suplementów w ponadfizjologicznych dawkach, które mają uchronić przed rakiem. Przypominam, że rak rozwija się wskutek różnych przyczyn, bardzo często ma na to wpływ wiele czynników. Chybione jest twierdzenie, że nasycenie organizmu jodem uchroni przed rakiem. Długowieczność mieszkańców Japonii jest upatrywana w polimorfizmie genów DNA 5178 i genotypowi ND2–237Met. Europejczycy to nie Japończycy, są bardziej wrażliwi na skutki uboczne jodu, zwłaszcza osoby z terenów podgórskich.
Warto dodać, że nasycenie jodem tkanek innych niż gruczoł tarczycowy nie jest możliwe przy obecności wspomnianych guzków tarczycowych i nadwrażliwości na działanie jodu oraz w nadczynności tarczycy lub zapaleniu tego gruczołu. W takiej bowiem sytuacji inaczej niż u osób zdrowych, szybciej wystąpią działania niepożądane, zanim ujawnią się potencjalne korzyści z podawania dawek jodu większych niż 150-300 ug. Trzeba też zwrócić uwagę, że wysycenie tkanek jodem przy podawaniu dawek znacznie większych niż rekomendowane, 2-5 kropli płynu Lugola na dobę, nie jest działaniem chroniącym przed nowotworami, a jedynie w pewnych przypadkach MOŻE jedynie nieco zmniejszać ryzyko rozwoju NIEKTÓRYCH nowotworów - piersi? prostaty? jelita grubego? Zmniejszać nie znaczy zapobiegać i chronić.
Na koniec warto zadać pytanie, dlaczego naturoterapeuci, którzy wierzą w działanie homeopatii, proponują podawanie dużych dawek jodu? Zgodnie z zasadami homeopatii, powinny działać już bardzo małe dawki, nadające rozpuszczalnikowi (wodzie) działanie lecznicze.
Podsumowując:
Do suplementacji jodem używać należy jodek potasu - tabletki. Stosowanie płynu Lugola to maksymalnie 1 kropla na tydzień. Dawki 2-3 krople/d płynu Lugola dostarczają około 5 mg/d jodu i stwarzają niebezpieczeństwo objawów uczuleniowych, zaostrzają przebieg zapalenia tarczycy, mogą prowadzić do nadczynności tarczycy u osób z guzkami autonomicznymi, które często są nieświadome, że w ogóle je posiadają. Dawniej były leki homeopatyczne, potem witamina C, teraz padło na jod.
Literatura:
1. Pearce, E., Andersson, M., & Zimmermann, M. Global Iodine Nutrition: Where Do We Stand in 2013? Thyroid, 2013, 23, 523-528.
2. Bath, S., Steer, C., Golding, J., Emmett, P., & Rayman, M. Effect of inadequate iodine status in UK pregnant women on cognitive outcomes in their children: results from the Avon Longitudinal Study of Parents and Children. The Lancet, 2013.
3. Richard F.: Statystyka zachorowań na nowotwory ze szczególnym uwzględnieniem raka prostaty, okrężnicy i odbytnicy, płuca oraz piersi i szyjki macicy. Journal of Oncology, 2008, 58, 213-220.
4. World Health Organization. Iodine deficiency disorders. Fact Sheet No.121. Geneva, Switzerland: WHO; 1996.
5. Michael B. Zimmermann: Iodine deficiency. Endocrine Reviews, 2009, 30, 376-408.
Jod i płyn Lugola doustnie. Uważaj, by sobie nie zaszkodzić!https://www.youtube.com/watch?v=ZLMB_wxPgrE. Jod jest mikroelementem, potrzebnym w niewielkiej ilości. Nadmiar jodu powoduje poważne zatrucia, owrzodzenie błon śluzowych przewodu pokarmowego, uszkodzenie nerek, hipertyreotoksykozę (nadczynność tarczycy). Jeżeli suplementacja, to tylko w kapsułkach. NIE płyn Lugola ani jodyna.
Jeżeli występują niedobory i nie zostanie przekroczone zalecane dzienne spożycie, to objawy przedawkowania nie wystąpią. Niedobór jodu ma negatywne następstwa i jego nadmiar. Jod można łatwo przedawkować, jeżeli stosuje się go pod postacią płynu Lugola i jodyny. Zwykle jednak trzeba byłoby wypić około 30 ml jodyny/płynu Lugola, żeby nastąpił zgon. Na buteleczce jodyny jest nawet ostrzeżenie przed możliwością zatrucia po stosowaniu miejscowym, na rozległe powierzchnie ciała:
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/plyn-lugola-dzialanie-i-skutki-uboczne-plynu-lugola_34311.html,
http://www.merck.pl/country.pl/pl/images/ChPL%20-%20Jodid%20100%20%CE%BCg%20i%20200%20%CE%BCg%20tabletki%20-%20110621_tcm686_107835.pdf?Version=Pomysł, że Japończycy spożywają 13,8 mg na dzień prawdopodobnie wziął się z niezrozumienia artykułu z 1967 roku. W artykule tym, średnie spożycie wodorostów w Japonii opisane zostało jako 4,6 g (4600 mg) na dzień, i twierdzono, że wodorosty zawierają 0,3% jodu. Liczba 13,8 mg wynika z pomnożenia 4600 mg przez 0,003. Jednakże, 4,6 g wodorostów spożywanych w ciągu dnia to masa mokra, zaś liczba 0,3% dotycząca jodu bazowana była na masie suchej. Wiele warzyw składa się przynajmniej w 90% z wody, a więc 13,8 mg na dzień jest znacznym zawyżeniem. W badaniach, które skupiały się konkretnie na spożyciu jodu wśród Japończyków, średnie spożycie (bazowane na teście moczu na zawartość jodu) mieści się w zakresie 330-500 mcg na dzień, a nie 13,8 mg na dzień.”
4. Ghent WR, et al. Iodine replacement in fibrocystic disease of the breast. Can J Surg 1993;36:453–460.
6. Nagataki S, et al. Thyroid function in chronic excess iodide ingestion: comparison of thyroidal absolute iodine uptake and degradation of thyroxine in euthyroid Japanese subjects. J Clin Endocrinol Metab 1967;27:638–647.
7. Ishizuki Y, et al. [The variation of Japanese urinary excretion of iodine in different decades of age]. [Article in Japanese]. Nippon Naibunpi Gakkai Zasshi 1994;70:1093–1100.
8. Ishizuki Y, et al. [Urinary iodide excretion in Japanese people and thyroid dysfunction]. [Article in Japanese]. Nippon Naibunpi Gakkai Zasshi 1992;68:550–556.
9. Crout NM, Voigt G. Modeling the dynamics of radioiodine in dairy cows. J Dairy Sci 1996;79:254–9.
10. Kasagi K, et al. Effect of iodine restriction on thyroid function in patients with primary hypothyroidism. Thyroid 2003;13:561–567.
11. Zimmermann MB, et al. High thyroid volume in children with excess dietary iodine intakes. Am J Clin Nutr 2005;81:840–844.
12. Schumm-Draeger PM. [Iodine and thyroid autoimmunity] [Article in German]. Z Arztl Fortbild Qualitatssich 2004;98 Suppl 5:73–6.
13. Zois C, et al. High prevalence of autoimmune thyroiditis in schoolchildren after elimination of iodine deficiency in northwestern Greece. Thyroid 2003;13:485–9.
14. Stewart JC, Vidor GI. Thyrotoxicosis induced by iodine contamination of food: a common unrecognized condition? Br Med J 1976;1:372–375.
