Theriac środek mający ponad 2000 lat
Theriac Venezian (wenecjański)Teriak, ten produkowany w Wenecji, przez długi czas uważany był za najlepszą wersję panaceum. Dodatek „Venezian” (wenecjański) jest więc swego rodzaju znakiem jakości dla mieszanki produkowanej (w tamtym okresie) w Wenecji. W swoim pierwotnym składzie zawierał m.in. opium. Nie jest on już dziś używany w swojej pierwotnej formie. W zmodyfikowanej liście składników, bez opium, istnieje do dziś. Jest stosowany jako składnik Schwedenbitter'ów i mieszanki ziół szwedzkich.
Skład TheriakTheriak Venezian nie jest już dostępny w handlu w swoim oryginalnym składzie.
Dziś można kupić Theriak, ale nie zawiera on opium.
Współcześnie używane składniki to:20,2 g mieszanki ziół Theriac:40% Radix Angelicae, korzeń arcydzięgiela
15% Radix Valerianae, korzeń waleriany
15% Cortex Cinnamomi ceylanici, kora cynamonowca cejlońskiego
15% Rhizoma Zedoariae, (Zitwerwurzel) kłącze ostryżu cytwarowego
7,5% Fructus Cardamomi incort., kardamon
7,5% Myrrha, mirra
72,7 g miodu
1,0 g siarczanu żelazawego
6,1 g Wino likierowe 18%
Dla porównania, kompozycja z 1874 roku:Sproszkowane opium 1 część
Wino hiszpańskie 3 części
Sproszkowany dzięgiel 6 części
Korzeń Virginische Schlangenwurzel (Aristolochia serpentaria L). 4 części
Korzeń waleriany 2 części
Urginia morska (łac.: Drimia maritima) (niem.: Meerzwiebel) 2 części
Klacze ostryżu cytwarowego (niem.:Zitwerwurzel) 2 części
Cynamonowiec wonny (łac: Cinnamomum cassia) (niem.:Zimmtkassie), 2 części
sproszkowany mały kardamon 1 część
sproszkowana mirra 1 część
sproszkowany czysty siarkowy tlenek żelaza 1 część (nie wiem czy dobrze przetłumaczyłam bo na chemii się nie znam, ale po niemiecku było: „schwefelsaures Eisenoxydul”)
miód oczyszczony 72 części.
Historia Theriac'uSkład tego cudownego środka z czasem bardzo się zmienił. Początki sięgają inskrypcji na ścianie Asklepionu w Kos. Jest to miejsce, gdzie czczono Asklepiosa, boga uzdrawiania. Opisuje ona mieszankę ziołową z anyżu, kopru włoskiego i kminku, którą greccy lekarze leczyli ukąszenia węży.
Około 170 r. p.n.e. lekarz i poeta Nicandros z Kolofonu w poemacie dydaktycznym "Theriake" po raz pierwszy odnotowuje nazwę theriac. Pisze w nim o leczeniu ukąszeń i użądleń dzikich zwierząt (Therion - greckie określenie dzikiego zwierzęcia).
Za ojca lekarstwa można uznać greckiego króla Mitrydatesa VI z Pontu. Sprawdził skuteczność tego środka, każąc skazanym na śmierć przestępcom zażyć truciznę, a następnie antidotum. Z pomocą jego osobistego lekarza liczba składników wzrosła do 54. Wyniki tych eksperymentów podsumował w książce "Theriaka. O trujących zwierzętach". Uniwersalne lekarstwo było najpierw nazywane Mithridaticum od jego nazwiska, ale potem zaczęło być nazywane Theriacum przez odniesienie do jego książki, i tak dziś mówimy Theriac w skrócie.
Mówi się, że regularne przyjmowanie jego lekarstwa dało królowi odporność i tym samym spowodowało, że jego próba samobójcza przez otrucie nie powiodła się. Następnie kazał zadźgać się na śmierć.
Formuła Theriaka stała się ponownie sławna, gdy Andromachus, osobisty lekarz cesarza rzymskiego Nerona, przejął formułę i rozwinął ją o dodatkowe treści. Wariant ten został nazwany
Theriaca andromachi. Mówi się, że cesarz rzymski Marek Aureliusz również zażywał to lekarstwo jako środek zapobiegawczy, ponieważ w tamtych czasach morderstwa przez zatrucie były częstsze.
Był on również szeroko stosowany
w średniowieczu. Jako panaceum stosowano go do leczenia i zapobiegania wszystkiemu, co możliwe. Ból zęba, złamane kości, kiła, a także dżuma. Liczba składników dochodziła niekiedy do 300 różnych. Radość eksperymentowania wydawała się nieograniczona. Do suszonych roślin i ziół dodawano składniki pochodzenia zwierzęcego, takie jak krew kaczki, rozgniecione jaszczurki i mięso węża. Były tam również substancje nieorganiczne, na przykład siarczan miedzi i tlenek żelaza. Nie wspominając już o winie i miodzie, a także o najbardziej rzucających się w oczy środkach - mięsie żmii i opium. To ostatnie sprawia, że uczucie dobrego samopoczucia podczas leczenia niebiańskimi lekami wydaje się zrozumiałe i wyjaśnia zarówno ich zastosowanie jako środków przeciwbólowych, jak i uzależniających stymulantów.
W XVIII wieku sformułowanie to uległo ponownemu uproszczeniu. Ze względu na zrozumiałą krytykę i dyskusje lekarzy, lista składników została znacznie zredukowana.
Było to jednak również droższe lekarstwo, zwłaszcza w tak chwalonej jakości jak Theriak Venezian. Ludności po prostu nie było stać na to powszechne lekarstwo. To spowodowało, że na scenie pojawili się oszuści, a na rynku pojawiły się mieszanki gorszej jakości.
Sfałszowane lekarstwa obiecywały dobry interes i znachorzy zacierali ręce. W związku z tym wydano przepisy mające na celu zapobieganie fałszerstwom poprzez objęcie produkcji nadzorem.
Przez długi czas uważany był za arcydzieło sztuki aptekarskiej. Znaczenie panaceów malało jednak wraz z dalszym rozwojem sztuki leczenia i po raz ostatni zostały one wymienione w niemieckiej farmakopei w 1953 roku.
Theriak Venezian w ziołach szwedzkichSzczególnie w gotowych Schwedenbitter'ach lub w mieszance ziół szwedzkich, Theriak Venezian żyje do dziś. Chociaż nie jest to składnik oryginalnej mieszanki z opium, jest on zawarty w tym popularnym środku domowym. Zioła szwedzkie mają wiele zastosowań. Podobnie jak w przypadku Theriak Venezian, książki o ziołach szwedzkich opisują liczne zastosowania zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne.
Inne nazwy i terminyDriakel, Dryackel, Electuarium Theriacale, E. Mithridaticum, E. Theriaca, niebiańska żywica, Mithridaticum , Theriaca, Triachel, Trijakel, Triakes,
Tyriaca, Tyriakel, Tyriaker
Angielski: Treacle
Francuski. Triacle
Teriak stracił "h". Kto je znajdzie, może je sobie zatrzymać.
)
Pozdrawiam
