Gruczoły potowe
ekrynowe
Gruczoły potowe ekrynowe (glandulae
sudoriferae ecrinae) występują na całej powierzchni skóry, w ogólnej
liczbie około 3-4 mln. Są to gruczoły kształtu cewkowatego (kanaliki), silnie
skręcone w dolnej części. Wnętrze cewek wyścielone jest nabłonkiem
sześciennym – w części dolnej przypominającym cylindryczny. Przewód
wyprowadzający wyścielony jest nabłonkiem dwuwarstwowym sześciennym.
W gruczole ekrynowym można wyróżnić
część wydzielniczą i część wyprowadzającą.
Część wydzielnicza zbudowana jest z
komórek jasnych i z komórek ciemnych optycznie. Komórki te są cylindryczne.
Komórki jasne zawierają sporo mitochondriów, wykazują więc dużą aktywność
metaboliczną oraz kwasochłonna cytoplazmę. Ich główną funkcją jest pompowanie
jonów sodu. Proces ten wymaga dużo energii. Centrami energetycznymi są
właśnie mitochondria, w których odbywa się oddychanie.
Komórki ciemne zawierają liczne
rybosomy, mają zasadochłonną cytoplazmę i syntetyzują znaczne ilości
proteoglikanów.
Część wydzielnicza zwana jest także
kłębkiem gruczołowym – glomus glandulare. Część wyprowadzająca zakończona
jest otworkiem potowym.
Gruczoły te uczestniczą w usuwaniu
zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii, ponadto w termoregulacji.
Pot (sudor) jest przesączem osocza krwi zawierającym dodatkowo
proteoglikany i estry wydzielane przez komórki wydzielnicze gruczołów
potowych. Pot zawiera wodę, chlorek sodu, kwas moczowy, kwas askorbinowy,
mocznik, lipidy, cholesterol i amoniak.
W skórze właściwej struktura gruczołów
jest ciągła. W strefie keratynocytów (komórek naskórka) zrogowaciałych
przewód wyprowadzający wykazuje w strukturze przerwy, czyli traci swoją
ciągłość. Wydzielany pot wydostaje się nie tylko na powierzchnię naskórka
przez otworek potowy, ale również w przestwory międzykomórkowe wierzchniej
warstwy naskórka. W ciągu doby człowiek wydala około 600-900 ml potu,
zależnie od temperatury otoczenia i aktywności ruchowej. Zwiększone
wydzielanie potu obniża ciepłotę ciała.
Gruczoły ekrynowe ulegają zakażeniu
paciorkowcami i gronkowcami
w przebiegu acne inversa. Samo acne inversa nie dotyczy jednak
gruczołów potowych właściwych (ekrynowych).
Istotne w leczeniu choroby jest jednak
zahamowanie nadmiernej czynności wydzielniczej gruczołów ekrynowych. Ułatwia
to dalsze postępowanie terapeutyczne i powstrzymuje rozszerzanie zakażenia.
|
